Horus Kimdir? Büyük Tanrıça Antik Mısır

Horus Kimdir? Büyük Tanrıça Antik Mısır

Horus, Eski Mısır’da Hanedanlar öncesi Neolitik dönemden itibaren Greko-Romen döneme dek tapınıldığı bilinen en eski ve en önemli tanrılardan birisi olup, şahin ya da şahin başlı insan formunda tasvir edilen güneş ve savaş tanrısıdır.

Horus, orijinal formu Heru veya Hor olan tanrının adının Latinceye adapte edilmiş Yunanca formudur. Horus’a ait ilk kayıtlarda Yukarı Mısır’da yer alan Nekhen (Hierakonpolis) kentinin koruyucu tanrısı olup, o dönemde firavunların Horus’un yeryüzündeki görünüm olduğu kabul edilmekteydi.

En eski yazıtlarda Horus ile ezeli rakibi Seth’in kardeş olmalarına karşın Mısır’a egemen olmak için ölümüne bir mücadeleye giriştikleri, Seth’in Horus’un bir gözünü Horus’un ise rakibinin erkeklik organını yok ettiği yazılmaktadır (Bkz. Horus ile Seth’in Savaşı). Har-pa-neb-taui (İki diyarın tanrısı) adıyla da anılan Horus bazı yazıtlarda ise gök tanrıça Nut ile yer tanrısı Geb’in oğlu olarak gösterilse de esas geleneğe göre İsis ile Osiris’in oğlu kabul edilen tanrı bir başkasına göre ise göre Hathor’un oğlu veya kocası kabul edilmekteydi.

Horus’un Görünüşü

Sırasıyla çakal, şahin, insan ve babun başlı tasvir edilen Duamutef, Qebehsenuef, İmsety ve Hapy Horus’un bu ilişkiden doğan çocukları olarak kabul edilmekteydi.

Çocuk görünümünde tasvir edilen Horus’un örülmüş saç bukleleri ve ağzına bir parmağını götürdüğü görülmekte olup, bu hareket Yunanlılarca “sus” işareti olarak algılanıp yanlışlıkla “sessizlik tanrısı” olarak düşünülmüştür. Cippi adı verilip tılsım olarak kullanılan Horus taş oymalarında ise tanrının timsah gibi vahşi hayvanlara üstünlüğü sergilenmekteydi.

Eski Krallık (MÖ 2513–2191) döneminde Osiris kültü yaygınlaşınca Horus, İsis ile Osiris’in oğlu olarak kabul görmüş, genç Horus annesinin kurnazlığı sayesinde güçlü amcası Seth’e galip gelmeyi başarmıştır. Güneş tanrısı olduğuna inanılan tanrının gözlerinin ay ve güneş olduğuna inanılırken vücut bulmuş formları Re-Harakhety ve Horemakhet adıyla bilinmekteydi.

Yunanlılar Horus’un yaşlı halini Haroeris, genç halini ise Harpocrates (Çocuk Horus) veya Harsiesis (İsis oğlu Horus) olarak adlandırmakta ve Apollon’a eş tutmaktaydı. Modern yazarlar Meryem Ana’nın kucağında tasvir edilen İsa figürü ile ejderhaları öldüren St. George motiflerinin Horus ile ilişkili olduğunu iddia etmiştir.

İlgili