Girit Adası Minos Uygarlığı Saray Yapıları
Girit Adası Minos Uygarlığı. Daha önceki yazılarımızda Girit merkezli, Minos uygarlığı üzerine giriş niteliğinde bir yazı yazmıştım bu yazımızda konuyu genişletelim. Öncelikle Girit merkezli saray yapıları Arkeolojik açıdan çok önemlidir adanın kuzey güney doğrultusunda bulunan irili ufaklı yerleşimler ve merkezi saray kompleksleri ilk saray yapısı olması açısından değerlidir.
Özellikle KNOSSOS ,ZAKRON ,MALYA ve FESTOS kentlerinde bulunan saray yapılarının mimari gelişimlerini birbirinden oldukça farklıdır Homeros yazıtlarında belirtildiği üzere Girit’in doksan kenti vardı. Minos kültür ve uygarlığının yükselmeye başlamasından sonra ada büyük olasılıkla beş politik bölüme ayrılmıştı. Bu bölümlerin aralarında Tunç çağı’na gelindiğinde farklar da oluşmaya başlamıştır Adanın kuzeyinin Knossos’tan, güneydeki Festos’tan, orta kesimlerin Malya’dan, doğu bölgesinin KATO ZAKROS’tan ve batı ucunun da HANYA’dan yönetildiği düşünülmektedir.
Girit şehrindeki yollar ve yapılar kesilmiş taştan, monte bloklardan oluşurdu bu sistemin Mısır tipi mimari yapılardan alındığı düşünülür Minos mimarisinde evlerin ve diğer yapıların çatıları kaplanmış biçimde ve genelde dümdüz olurdu. Binaların iki ile üç kata kadar yükseldiği görülürdü. duvarlar genelde taş ve moloz parçalarıyla doldurulur evlerin dış cephelerini oluşturan yüksek ve önemli duvarlar ise pişmiş tuğla ile yapılırdı.
Girit uygarlığı ilk saraylarını MALYA kentinde MÖ 3000 yani erken Minos dönemi dediğimiz dönemde inşa etmişlerdir bilindiği üzere Minos uygarlığı erken orta ve geç periyotlar olmak üzere üç bölüme ayrılır ve her evre kendi içinde alt kısımlara ayrılırdı Yapılan ilk saraylar yalnızca bir katlı olurlardı ve gösterişli bir ön cepheleri olmazdı. Ortalarında bir avlu bulunan U-biçimli bir yapıda olurlardı ve kendilerinden sonra inşa edilen yapılar daha küçük plana sahip olurdu sonraki çağlarda yapılan saraylarda çok katlılık ön plana çıkmaya başladı Sarayların batı duvarlarında kesme taş ile ince işlenmiş desenler bulunurdu Bunun en bilinen örneği Knossos’daki saraylardır.
Girit saray örneklerini ayrı ayrı daha detaylı mimari özelliklerine ayırıp inceleyeceğiz.
